Westfriesland
Thema

Westfriesland en besmettelijke ziekten

In 2020 kwam vanuit China een besmettelijke infectieziekte die de wereld in zijn greep hield: het coronavirus covid-19. Ook in Westfriesland raakten mensen besmet. Eind 2021 waren in de regio 163 doden te betreuren. Omdat het een nieuwe onbekende ziekte was, bestond er aanvankelijk geen vaccin of geneesmiddel tegen.
Uitbraken van besmettelijke ziekten kwamen vroeger veel voor. Een van de meest gevreesde ziekten was de pest.

 

Pest

In 1599 heerste in Westfriesland een grote pestepidemie waaraan alleen al in Hoorn dagelijks 30 tot 40 inwoners overleden. Deze besmettelijke ziekte stak geregeld de kop op, het ene jaar heftiger dan het andere jaar.
Door de beperkte medische kennis had men toen nog geen idee waardoor de pest werd veroorzaakt. In een samenleving waar het geloof een belangrijke plaats innam, zagen mensen de pest als een teken van God. Pas aan het einde van de negentiende eeuw ontdekten wetenschappers welke bacterie de pest veroorzaakte en dat de besmetting meestal via de rattenvlo verloopt.

 

Pokken

Pokken is een andere zeer besmettelijke en levensbedreigende ziekte. De Engelse arts Edward Jenner stelde vast dat mensen die besmet waren met het mildere koepokkenvirus immuun werden voor het pokkenvirus. Hij legde de basis voor inenting tegen besmettelijke ziekten. Het woord vaccineren is afgeleid van vacca dat in het Latijn koe betekent.

 

Maatregelen

Om verdere verspreiding van een besmettelijke ziekte tegen te gaan, worden maatregelen getroffen. De overheid kan deze maatregelen afdwingen.
Een belangrijke maatregel is het afzonderen van zieke mensen zodat zij geen gezonde mensen kunnen besmetten. Dat gebeurde al in de tijd dat de pest nog in Nederland heerste. Veel steden hadden een pesthuis waarin pestlijders werden ondergebracht.
In 1872 kwam in Nederland de Wet op de Besmettelijke ziekten tot stand. Deze wet verplichtte gemeenten om allerlei maatregelen te nemen zoals verplichte koepokinenting, registratie van besmette personen en het oprichten van quarantainevoorzieningen.

 

Handige literatuur en websites

Toon 32 bronnen

Tijdvakken

Beschikbare tools

Overzicht van alle tijdlijnen

Overzicht van toen en nu

Overzicht van alle transcripties

Overzicht van bron(nen) op de kaart