Al zeker vanaf de vijftiende eeuw waren Westfriezen bij de vaart op het Oostzeegebied betrokken. Dit gebied werd bereikt via de Sont, de zeestraat tussen Denemarken en Zweden. Schepen uit Hoorn, Enkhuizen en Medemblik haalden uit het oosten graan, hout, hennep en andere goederen. Dantzig, het hedendaagse Gdansk, en de Letse hoofdstad Riga waren de voornaamste bestemmingen. De schepen brachten ook goederen naar deze havensteden zoals wijn en zout.
De handel met het Oostzeegebied was voor Nederland zo belangrijk dat zij de moedernegotie werd genoemd: de moeder van alle handel. In het begin van de zeventiende eeuw hadden Westfriese schippers een aandeel van circa 30% van alle Nederlandse reizen naar de Oostzee. Na 1630 nam dit aandeel langzaam af.
Bij de ingang van de Sont moesten de schippers tol aan de Deense koning betalen. De tolheffing was gebaseerd op de goederen die een schip vervoerde. Deense tolbeambten gebruikten een tarievenlijst waarop per goederensoort de hoogte van de tol stond. Zowel op de heenreis als op de terugreis moest tol worden betaald.
Een Westfriese schipper voer wel twee of zelfs drie keer in een jaar naar het Oostzeegebied. Dat betekent dat zijn naam over een langere periode tientallen keren in de Sonttolregisters kan voorkomen.
Op deze kaart van Denemarken uit circa 1680 is de nauwe doorgang van de Sont te zien.
